Bolesławiecki strażnik wieży

Bolesławiecki strażnik wieży

Z końcem 1909 r. w Bolesławcu zostało zlikwidowane stanowisko tzw. „strażnika wieży”, funkcjonujące 300 lat (od 1610 r.). Do obowiązków strażnika, stacjonującego na wieży kościoła katolickiego, należało wypatrywanie pożaru lub nadchodzącego wroga i powiadamianie o tym mieszkańców miasta. W określonych godzinach robił on obchód na galerii wieży, sprawdzając, czy nie widać dymu lub innego zagrożenia. W razie pożaru wywieszał od strony zaobserwowanego zagrożenia czerwoną flagę w dzień lub czerwoną latarnię w nocy oraz bił w dzwon na alarm. Zgodnie z rozporządzeniem policyjnym o systemie przeciwpożarowym z 1 maja 1879 r. informacja o zagrożeniu przekazywana była również przez stróżów nocnych i wyznaczonych członków zespołu miejskiego przy użyciu sygnałów rogów. Do obowiązków strażnika należało ponadto wybijanie godzin i kwadransów na zegarze kościelnej wieży.


Ponieważ dym z kominów unoszący się ze znajdujących się na przedmieściach garncarni mógł sprawiać wrażenie pożaru, każdy garncarz miał obowiązek zgłosić wypalanie naczyń. Zadanie to wypełniali uczniowie garncarzy, którzy dzwonili specjalnym dzwonkiem i podawali nazwisko garncarza prowadzącego wypalanie. Strażnik wieży zapisywał te informacje na swojej tablicy. Czasami okoliczne urwisy płatały strażnikowi figle, dzwoniąc dzwonkiem bez potrzeby. Strażnik na taką okazję miał przygotowane wiadro pomyj, jednak psotnikom z reguły udawało się umknąć przed „prysznicem”.
Strażnik zajmował pomieszczenie na górnej kondygnacji wieży. W izbie, oświetlanej lampą naftową, znajdowało się krzesło i stół. Był w niej też piec kaflowy, zapewniający ogrzewanie w okresie zimowym. Żywność i woda były mu dostarczane za pomocą liny, dzięki czemu nie było potrzeby częstych wypraw po schodach na wieżę.
Likwidacja funkcji strażnika wieży była skutkiem wprowadzenia nowego elektrycznego alarmu i sygnalizatora pożarowego. Dzięki temu strażnik pracował tylko w okresie letnim, wypatrując pożarów w okolicznych lasach.

(info: Muzeum Ceramiki)