Belgia wspomina żołnierzy generała Maczka

W Królewskim Muzeum Armii w Brukseli w obecności ponad 400 gości odbyła się inauguracja wystawy "Pancerne Skrzydła" poświęconej żołnierzom 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wyzwolicielom Flandrii we wrześniu 1944 r.
W 2018 roku ekspozycję prezentowano w Warszawie i gdańskim Muzeum II wojny Światowej. Z inicjatywy Ambasady RP w Brukseli, władz Flandrii oraz przy znaczącym wsparciu Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych wystawa przybyła do Belgii. Wystawa opisująca czyn orężny żołnierzy gen. Maczka wpisuje się w obchody jubileuszu 100-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską i Belgią oraz 75. rocznicę wyzwolenia Flandrii przez 1.PDPanc.

Ceremonię otwarcia ekspozycji zaszczycili swoją obecnością m.in. Szef Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Wicepremier Belgii Didier Reynders, Minister Prezydent Flandrii Geert Bourgeois, Minister Spraw Zagranicznych Polski Jacek Czaputowicz, Minister Anna Maria Anders, Szef Urzędu d.s. Kombatantów i Osób represjonowanych Jan. J. Kasprzyk oraz ambasadorowie i europosłowie. Wojsko Polskie reprezentowali m.in. gen. broni Janusz Adamczak, Polski Przedstawiciel Wojskowy przy Komitetach Wojskowych NATO i Unii Europejskiej oraz gen. bryg. Zenon Brzuszko, Polski Narodowego Przedstawiciel Wojskowy przy Naczelnym Dowództwie Sojuszniczych Sił Zbrojnych NATO w Europie.

Honorowymi gośćmi uroczystości byli owacyjnie witani sędziwi kombatanci, żołnierze 1PDPanc: mjr w stanie spocz. Marian Słowiński (99 l.), kpt. w st. spocz. Wacław Butowski (92 l.), mjr. w. st. spocz. Janusz Gołuchowski (90 l.), którzy przybyli z Polski oraz mieszkający w Belgii kpt. Jan Brzeski (96l.). Kombatantom towarzyszyła również m.in. delegacja ich następców z 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej oraz 10.Brygady Kawalerii Pancernej. Reprezentanci Czarnej Dywizji, która od 27 lat pielęgnują tradycje pancerniaków gen. Maczka, przybyli do stolicy Belgii pod przewodnictwem ppłk. Pawła Fornalczyka wraz z repliką sztandaru 1.pułku pancernego z 1 PDPanc. Oryginalny sztandar został wręczony oddziałowi przez mieszkańców Sint-Niklaas Waas w podzięce za dar wyzwolenia, zaś jego kopia ufundowana przez Krzysztof Grabca z Warszawy towarzyszy pancerniakom 1. batalionu czołgów ze Świętoszowa w codziennej służbie.

Wystawa „Pancerne Skrzydła” przedstawia wydarzenia związane z wyzwoleniem miast północnej Belgii przez pancerniaków gen. St. Maczka jesienią 1944 r. oraz osoby, które w tych wydarzeniach uczestniczyły. Jej narrację stanowią osobiste historie i losy polskich wyzwolicieli i mieszkańców Flandrii. Wraz z unikalnymi fotografiami i artefaktami pochodzącymi m.in. z prywatnych kolekcji zachęcają zwiedzających do interaktywnej podróży w czasie do wydarzeń sprzed 75 lat. Na wystawie przedstawiono również sylwetki kilku żołnierzy z 1. PDPanc , wśród nich wielkich przyjaciół żagańskiej Czarnej Dywizji ś.p. mjr. Czesława Kajpusa i ś.p. kpt. Sylwestra Bardzińskiego.

Multimedialna wystawa jest wspólnym projektem opracowanym przez Przedstawicielstwo Generalne Rządu Flandrii, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Instytut Pamięci Narodowej, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika oraz Departament Dyplomacji Publicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Autorem i kuratorem wystawy jest Dirk Verbeke, honorowy sekretarz miasta Tielt i prezes Stowarzyszenia 1 Dywizji Pancernej w Belgi . Prezentowana ekspozycja jest dla niego swoistym „opus magnum” i zwieńczeniem wielu lat popularyzowania czynu orężnego żołnierzy gen. Maczka w Belgii. W realizacji koncepcji wystawy ściśle współpracował on z Yvesem Wantensem - przedstawicielem generalnym Flandrii w Polsce.

Z Brukseli, po dwóch miesiącach ekspozycja trafi do miast i miasteczek we Flandrii, m.in. do Poperinge, Roeselare czy Tielt i będzie utrwalać polski kod pamięci we Flandrii i oddawać należny hołd bohaterom tamtych dni. W oficjalnym katalogu wystawy wśród wymienionych jej współtwórców i instytucji udostępniających eksponaty jest również m.in. żagańska Sala Tradycji Czarnej Dywizji – Centrum Tradycji Polskich Wojsk Pancernych.
W trakcie wernisażu odbyła się także promocja książki Jacquesa Wiacka z Francji „Historie de la 1re Division Blindee Polonaise 1939-1945”, opisującej wojenne dzieje gen. Maczka i jego żołnierzy. Wydawnictwo spotykało się bardzo życzliwym przyjęciem uczestników muzealnego wydarzenia.
(info: Waldemar Kotula, Bogdan Wielgat, 10BKPanc)